مطالعات زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک
ژئوتکنیک
مطالعات ژئوتکنیک، که به آن مطالعات خاک یا مهندسی خاک هم می‌گویند، علم بررسی خواص مصالح زمین و نحوه عملکرد آنها تحت بارگذاری است. این مطالعات برای اطمینان از ایمنی و کارایی سازه‌های مهندسی، از جمله ساختمان‌ها، جاده‌ها، سدها و تونل‌ها، ضروری است. مطالعات مهندسی ژئوتکنیک و زمین شناسی در اصل پیش از هر اقدامی جهت طراحی، ساخت و ... در سازه های عمرانی و صنعتی انجام می پذیرد. که طی آن با کسب اطلاعاتی درباره ویژگی های مهندسی و فیزیکی خاک منطقه، می توان اطلاعات اولیه کافی برای برآوردهای اقتصادی ارائه طرح های پیشنهادی در پروژه ها را سنجید. این مطالعات حتما" باید توسط افراد متخصص همراه با مهندسین ژئوتکنیک و زمین شناسان گردآوری گردد.
اهدافی که در علم ژئوتکنیک دنبال می شود عبارتند از:
- • شناسایی لایه های تحت الارضی
• تعیین ویژگی های فیزیکی و مکانیکی آن ها
• تعیین نوع پی و عمق استقرار آن
• تعیین ظرفیت باربری پی
• تعیین ضریب عکس العمل خاک زیر پی جهت طراحی سازه ای پی
• طبقه بندی نوع زمین بر اساس آیین نامه ۲۸۰۰ ایران
• تعیین نوع سیمان مصرفی در بتن پی
• بررسی وضعیت آب زیر زمینی
• ارائه توصیه های فنی پی سازی- • مطالعه زمین شناسی و لرزه خیزی عمومی محدوده مورد مطالعه در حد اطلاعات و آمار
مهندسان از روشهای زیر در انجام مطالعات ژئوتکنیک بهره می‌برند:
- اکتشافات صحرایی: شامل حفر گمانه، نمونه‌برداری، آزمایش نفوذ استاندارد، آزمایش نفوذ مخروط، آزمایش‌های بارگذاری صفحه، آزمایش نفوذپذیری و ...
- آزمایش‌های آزمایشگاهی: شامل آزمایش‌های تعیین خواص فیزیکی خاک و آزمایش‌های طبقه‌بندی خاک
- مطالعات غیرمستقیم که شامل تحلیل داده‌های ژئوفیزیک و لرزه‌نگاری و تغسیر عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای
غالباً در شناسایی‌های ژئوتکنیکی به تدریج با پیشرفت عملیات شناسایی و کسب اطلاعات بیشتر از ساختگاه برنامه‌ریزی اولیه می تواند دچار تغییر شود. هزینه لازم برای این انجام این مطالعات تنها بخش جزئی از کل پروژه را شامل می شود و اما حذف این مطالعات باعث به وجود آمدن هزینه هایی به مراتب بیشتری می شود. چراکه در زمان طراحی و ساخت اگر با موارد پیش بینی نشده روبرو شوید نیاز است در طراحی های انجام شده بازنگری شده و مجدداً طرح های جدیدی جایگزین شوند. که این خود هزینه ای مضاعف است. همچنین در موارد بسیاری توجه نکردن به مطالعات ژئوتکنیک و زمین شناسی منجر به ریزش در زمان گودبرداری ها یا زمان اجرای سازه ها می شده که خسارات مالی و حتی جانی جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.به همین دلیل انجام مطالعات ژئوتکنیک قبل از هرگونه اقدام برای اجرای پروژه ها، بسیار ضرروری است.